Chương 1
GIỚI THIỆU CHUNG VỀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
TÓM TẮT
– Chương này trình bày bản chất của nghiên cứu khoa học. Nghiên cứu khoa học hướng tới phát triển tri thức mới. Bản chất của nghiên cứu khoa học là phát hiện và/hoặc kiểm định những quy luật mới trong cuộc sống. Cụ thể, đó chính là việc phát hiện và kiểm định mối quan hệ giữa các nhân tố.
– Hiện nay có sự lẫn lộn lớn giữa đề tài nghiên cứu khoa học và đề án thực tiễn. Sự lẫn lộn này là một trong những nguyên nhân cơ bản làm hạn chế sự phát triển nghiên cứu khoa học, ít nhất là trong lĩnh vực kinh tế quản lý. Đề án thực tiễn trực tiếp đề xuất giải pháp và lộ trình giải quyết vấn đề của một cơ sở địa phương/ngành ở một giai đoạn cụ thể. Kết quả của đề án có ý nghĩa trực tiếp với đối tượng nghiên cứu và không hướng tới việc tổng quát hóa cho các đối tượng khác. Nói cách khác, đề án hướng tới giải quyết vấn đề cụ thể, đặc thù. Mặc dù vậy, một đề án vẫn có thể (và nên) áp dụng phương pháp và công cụ nghiên cứu khoa học trong thu thập và phân tích dữ liệu.
– Ba yếu tố cấu thành nên một công trình nghiên cứu: Ý tưởng, Thiết kế và Công cụ. Ý tưởng đề ra mục tiêu và ý nghĩa của nghiên cứu. Thiết kế chỉ rõ bằng chứng cần thu thập để chứng minh hoặc phản bác ý tưởng. Công cụ nói tới phương tiện, quy trình cụ thể để thực thi ý tưởng và thiết kế. Ý tưởng đến từ tri thức về lĩnh vực chuyên ngành và việc tổng quan nghiên cứu. Công cụ đến từ việc nắm bắt rõ các phương pháp nghiên cứu. Thiết kế đến từ sự kết hợp giữa kiến thức chuyên ngành và phương pháp nghiên cứu. Ba yếu tố này phải ăn khớp với nhau mới tạo nên một nghiên cứu chuẩn mực.
